Ten behoeve van het commissiedebat mei 2024 hebben we met de G4 onze inbreng rondom leefstijlpreventie geformuleerd. We geven aan dat nu actie nodig is. Het aanpakken van de gezondheidskloof is urgent. De gevolgen voor de lange termijn zijn enorm en vertalen zich naar verminderd onderwijspotentieel, lagere arbeidsproductiviteit en hoger zorggebruik. Preventie is de beste en goedkoopste zorg. Investeringen die nu worden gedaan in kinderen leggen een solide fundament voor de toekomst van Nederland. Het is van cruciaal belang dat er structureel en integraal beleid wordt gevoerd met de focus op de grondoorzaken van de gezondheidskloof. Daarom roepen wij u op:
- Creëer handelingsruimte voor gezondheidspreventie in steden en regio’s. De G4 en G40 kunnen en willen de kansen voor kinderen vergroten door meer juridische handvatten om de omgeving te reguleren: Er is landelijke regelgeving nodig om in het omgevingsplan het aantal tabaksspeciaalzaken lokaal te kunnen reguleren. Ook is het zaak de afbouw van tabaksverkoop naar speciaalzaken te versnellen. Het huidige kabinetsplan is om dit in 2032 te realiseren, maar dit kan en moet wat ons betreft sneller.
- De G4 en G40 hebben de ambitie om in 2030 rond scholen en in kwetsbare wijken een gezondere voedselomgeving te creëren. Dat is noodzakelijk om de trend in overgewicht te keren. Geef gemeenten een stevig juridisch handelingsperspectief om (nieuwe) ongezonde voedselaanbieders - fastfoodketens bijvoorbeeld - te weren; om voor een voedselomgeving te zorgen waarin gezonde en ongezonde keuzes in balans zijn.
- Verbreding van de focus in het leefstijlpreventiedebat is van belang, waarbij naast de klassieke leefstijlthema’s (roken, overgewicht en alcohol) ook aandacht wordt besteed aan de complexe ongelijkheid achter gezondheidsverschillen. Het is tijd om werk te maken van “health for all policies” en gezondheidsbevordering te integreren in alle beleidsdomeinen, zoals ook de SER adviseert in haar recente rapport ‘Gezond opgroeien, wonen en werken’.
Gemeenten willen werk maken van een duurzaam preventiebeleid, maar langdurige structurele financiering ontbreekt. Zo loopt GALA af in 2026 en is er geen zicht op continuïteit. We roepen u én de Tweede Kamer op om jaarlijks twee procent van de budgetten die nu gereserveerd worden voor zorg te investeren in integrale preventie, met een sterke focus op kind en jeugd en het terugdringen van gezondheidsverschillen.
Inbreng G40 besluit verbetering beschikbaarheid jeugdhulp
Ten behoeve van het commissiedebat 13 maart 2025 over het besluit verbetering beschikbaarheid jeugdhulp, hebben we onze inbreng opgesteld. Als G40 onderschrijven we het belang van regionale beschikbaarheid van (hoog)specialistische jeugdzorg èn de transformatie van de jeugdzorg naar meer ondersteuning dichtbij, conform het gedachtengoed van de Hervormingsagenda Jeugd en het advies van de commissie-Van Ark. Met het vaststellen van de voorgestelde zorgvormen voorzien we naast een aanzuigende werking, een averechts effect op de transformatiebeweging. We bepleiten ruimte in de wetgeving voor evaluatie en bijsturing en vragen uw aandacht hiervoor in het debat.
Onze oproep:
- Voorzie in de regionale beschikbaarheid van zorgvormen die schaars/hoog specialistisch zijn zoals crisishulp, woonondersteuning, tijdelijk verblijf voor kinderen en crisisinterventie (Jeugdhulp met verblijf, Pleegzorg en Crisisjeugdhulp, waaronder het voorkomen van uithuisplaatsing van kinderen).
- Laat het wetsvoorstel ondersteunend zijn aan het transformatieve gedachtengoed van de Hervormingsagenda Jeugd: de ontwikkeling naar meer gezins-, contextgerichte en preventieve ondersteuning. We willen demedicaliseren: Laat een label niet voorwaardelijk zijn voor passende ondersteuning.
- Evalueer het effect van de AMvB zorgvormen na drie jaar en organiseer ruimte om deze aan te kunnen passen indien blijkt dat de meest kwetsbare jeugdigen en gezinnen niet kunnen worden voorzien van passende hulp, met de juiste deskundigheid, op de juiste tijd en op de juiste plek.
Lees: